تعقل و تفکر
یکی از احادیثی که مورد قبول علماء فریقین (مکتب اهل بیت(ع) و مکتب خلفاء)می باشد
حدیث معرفت امام است .
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: من مات ولم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه = هرکسی که از دنیا برود و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است.
برای بهتر فهمیدن حدیث جای دارد که کلمه جاهلیت را بشکافیم :
جزیره العرب همواره در طول تاریخ شاهد حوادث بسیاری بوده که با پیدایش اسلام و با مطرح شدن مسایل دینی توسط پیامبر عظیم الشان اسلام صفحه تاریخ عرب قبل از اسلام تغییر ماهوی یافته وبه تاریخ اسلام تبدیل گردید.
رفتارهای نا مناسب فردی واجتماعی وشیوه های غلط زندگانی وهمچنین اعتقادات وخرافات عرب جاهلی نشان گر فرهنگ تمدن جامعه آن روز عرب بوده است.
مردمانی که مفاهیم اخلاقی را به غلط تفسیر کرده مثلا غیرت را در زنده بگور کردن دخترانشان می دیدند وهر کسی که در این امر قساوت بیشتری نشان می داد غیرت مندتر
جلوه می کرد و شجاعت را در چپاول و غارت گری وقتل و خونریزی ترسیم می کردند آری این دوران جاهلیت است .
در امام شناسی دو روش عمده وجود دارد :
1) شناخت تقویمی 2) شناخت سیره ای
منظور از شناخت تقویمی دانستن تاریخ ولادت وشهادت واینکه امام چند همسر وچند فرزند داشته ونهایتا هم دانستن چند کرامت از امام است که مسلما مقصود پیامبر از معرفت امام این قسم نیست زیرا افرادی که هم عصر با امام یا امامان بودند آگاهتر ودقیقتربه تاریخ ولادت وشهادت بودند که عد ه ای از این افراد دشمنان درجه یک امامان بودند وچه بسا برخی از همین افرادبا به شهادت رساندن امام تاریخ شهادتشان را رقم زده اند.
اما شناخت سیره ای :
منظور ما از این نوع شناخت فهمیدن وظیفه امام در جامعه می باشد امام چه وظیفه ای در بین افرادجامعه دارد و برای ایفای این وظیفه از چه روشی استفاده کرده است اگر این مطلب روشن گردد دیگر فرقی بین امامانمان نمی گذاریم پیامبر اعظم فرمودند حسن وحسین امامند چه قیام کنند وچه صلح
وظیفه امام چیست؟
امام وظیفه ندارد که بیمار م را شفا دهد یا قرضم را بپردازدویا بی خانمان را خانه دار کند ووو... گرچه تمام این کارها را انجام می دهند البته از روی کرامت وبزرگواریشان والا در این مورد تکلیفی به دوششان نیست پس وظیفه امام چیست ؟ امام هدایتگر جامعه است امام در مقابل بدعت ها و انحرافات ایستادگی کرده و در اصلاح امتش می کوشد
مقصود از امام شناسی در حدیث پیامبر این نوع از شناخت است که فایده این نوع شناخت تبعیت از امام است