تعقل و تفکر
خودشناسی و خداشناسی
در بحث های گذشته بیان شد که خودشناسی مقدمه خداشناسی است . بحث در این است که معرفت نفس وخود شناسی چیست ؟ برخی از بزرگان گفته اند معرفت نفس ، معرفت حضوری و شهودی است و مساله را به برهان علیت احاطه داده اند. البته این سخن در جای خود صحیح است اما روش اثبات از طریق عقل و برهان است نه عرفان.
برخی دیگر همان طریق فلسفی را با تعبیری دیگر بیان کرده اند . از این نظر این گروه مراد از حدیث«من عرف نفسه فقد عرف ربه » این است که انسان سنخیت وجودی نفس را با تصوراتش دریافت می کند .
حقیقت این است که جایگاه معرفت و شهود جایگاهی عرفانی است و معرفت نفس کار عقل نیست و ابزار آن قلب است.